ʻO Diogenes o Sinop - Ke akeakamai Helene kahiko, haumāna o Antisthenes, ka mea nāna i hoʻokumu i ke kula Cynic. ʻO Diogenes ia i noho i loko o kahi barela a, e holoholo ana i ke ao me kahi ipukukui, e ʻimi nei i "kāne hoʻopono." Ma ke ʻano he cynic, ua hoʻowahāwahā ʻo ia i nā moʻomeheu a me nā kuʻuna, a hoʻowahāwahā hoʻi i nā ʻano waiwai a pau.
Hoʻopiha ʻia ko kā Diogenes moʻomeheu me nā aphorism a me nā mea hoihoi mai ke ola.
No laila, ma mua ou kahi moʻolelo pōkole o Diogenes.
Diogene biography
Hānau ʻia ʻo Diogenes ma kahi o 412 BC. ma ke kulanakauhale o Sinopa. ʻAʻohe mea i ʻike ʻia e nā mōʻaukala e pili ana i kona wā kamaliʻi a me kona wā ʻōpio.
ʻO nā mea a mākou e ʻike ai e pili ana i ka moʻomeheu o ka mea noʻonoʻo i loko o hoʻokahi mokuna o ka puke "Ma ke ola, nā aʻo a me nā ʻōlelo a ka poʻe akeakamai kaulana", na kāna inoa inoa ʻo Diogenes Laertius i kākau.
Ua ulu ʻo Diogenes o Sinop a hānai ʻia i loko o ka ʻohana o kahi hōʻaiʻē kālā a me kahi mea hoʻohana i kapa ʻia ʻo Hickesius. I ka hala ʻana o ka manawa, ua hopu ʻia ke poʻo o ka ʻohana no ka hoʻopunipuni kālā.
He pīhoihoi lākou i makemake pū e waiho iā Diogenes ma hope o nā kaola, akā ua pakele ke kanaka ʻōpio mai Sinop. Ma hope o nā lā lōʻihi o ka auwana ʻana, ua pau ʻo ia i Delphi.
Ma laila ʻo Diogenes i nīnau aku ai i ka oracle i ka mea e hana hou ai a me ka mea e hana ai. ʻO ka pane a ka oracle, e like me nā manawa a pau, he abstract loa a kani ʻia e like me kēia: "Komo i ka hoʻoponopono hou ʻana i nā waiwai."
Eia nō naʻe, i kēlā manawa i kāna puke moʻomeheu, ʻaʻole i nānā ʻo Diogenes i nā ʻōlelo aʻo i hāʻawi ʻia iā ia, e hoʻomau ana i kāna huakaʻi.
Akeakamai Diogenes
I loko o kāna holoholo ʻana, ua hōʻea ʻo Diogenes i Atenai, kahi ma ke kahua nui o ke kūlanakauhale ua lohe ʻo ia i ka ʻōlelo a ka mea akeakamai Antisthenes. ʻO ka mea a Antisthenes i ʻōlelo ai i hōʻike i ka manaʻo nui i ke kāne.
ʻO ka hopena, ua hoʻoholo ʻo Diogenes e lilo i ukali i nā aʻo a ka akeakamai Athena.
ʻOiai ʻaʻohe āna kālā, ʻaʻole hiki iā ia ke hoʻolimalima i kahi lumi, waiho wale i ka hale. Ma hope o kekahi kūkā ʻana, ua hana ʻo Diogenes i nā hana koʻikoʻi.
Ua hana ka haumana desperate i kona home i loko o ka barela pālolo nui, āna i ʻeli ai ma kahi kokoke i ke kahua kaona. ʻO kēia ka mea i ala aʻe i ka manaʻo "barela Diogenes".
He mea pono e hoʻomaopopo aku ua hoʻonāukiuki loa ʻo Antisthenes i ke alo o kahi malihini huhū. I hoʻokahi manawa ua kuʻi ʻo ia iā ia me ka lāʻau e haʻalele iā ia, akā ʻaʻole kōkua kēia.
A laila ʻaʻole hiki iā Antisthenes ke noʻonoʻo ʻo Diogenes ka mea e lilo i lunamakaʻāinana nui loa o ke kula Cynic.
Hoʻokumu ʻia ke akeakamai a Diogenes ma ka asceticism. He malihini ʻo ia i nā pōmaikaʻi a nā poʻe a puni ona i ʻiʻini ai.
Ua huki ʻia ka sage i ka lokahi me ke kūlohelohe, me ka nānā ʻole i nā kānāwai, nā luna a me nā alakaʻi haipule. Ua kapa ʻo ia iā ia iho he cosmopolitan - he kamaʻāina o ka honua.
Ma hope o ka make ʻana o Antisthenes, ua ʻoi aku ka ʻino o ka poʻe Atenai iā Diogenes a aia kekahi mau kumu no kēia. Ua manaʻo nā kamaʻāina he pupule ʻo ia.
Hiki iā Diogenes ke komo i ka masturbation ma kahi lehulehu, kū kūlohelohe ma lalo o ka ʻauʻau a hana i nā hana kūpono ʻole ʻē aʻe.
Eia nō naʻe, i kēlā me kēia lā i ulu nui aʻe ka kaulana o ka mea akeakamai pupule. ʻO ka hopena, ua makemake ʻo Alexander Nui ʻo ia iho e kamaʻilio pū me ia.
Ua ʻōlelo ʻo Plutarch ua kali lōʻihi ʻo Alexander no Diogenes iā ia iho e hele mai i ona lā e hōʻike i kona mahalo, akā ua noho mālie ʻo ia i kona manawa ma ka home. A laila ua koi ʻia ka luna e hele i ke akeakamai ma ona iho.
Ua loaʻa ʻo Alexander the Great iā Diogenes e luʻu ana i ka lā. Hele akula ʻo ia iā ia, ʻī akula:
- ʻO wau ʻo Tsar Alexander nui!
- A ʻo wau, - pane i ka mea akamai, - ka ʻīlio Diogenes. ʻO wai ka mea e hoʻolei i kahi ʻāpana - holo wau, ʻo wai ʻaʻole - hae wau, ʻo wai ka mea ʻino - nahu wau.
"Makaʻu anei ʻoe iaʻu?" Wahi a Alexander.
- A he aha ʻoe, maikaʻi a ʻino paha? Nīnau maila ka akeakamai.
"Maikaʻi," i ʻōlelo ʻo ia.
- A ʻo wai ka makaʻu i ka maikaʻi? - hoʻopau ʻo Diogenes.
Ua hoʻopiʻi ʻia e kēlā mau pane, ua ʻōlelo ʻia e ka luna nui i kēia mau mea:
"Inā ʻaʻole wau ʻo Alexander, makemake wau e lilo i Diogenes."
Ua komo pinepine ka mea akeakamai i nā hoʻopaʻapaʻa huhū me Plato. Eia naʻe, ua hakakā pū ʻo ia me nā mea noʻonoʻo nui ʻē aʻe, e like me Anaximenes o Lampsax a me Aristippus.
I ka manawa i ʻike ai ka poʻe kamaʻāina iā Diogenes i ke awakea e hele ana ma waena o ke kūlanakauhale me kahi ipukukui i kona mau lima. I ka manawa like, ua kāhea pinepine ka mea akeakamai "pupule" i ka huaʻōlelo: "Ke ʻimi nei au i kāne."
I kēia ala, hōʻike ke kāne i kona ʻano i ke kaiāulu. Ua hōʻino pinepine ʻo ia i ka poʻe Atenai, e hōʻike ana i nā loiloi maikaʻi ʻole kūʻē iā lākou.
I hoʻokahi manawa, i ka wā i hoʻomaka ai ʻo Diogenes e kaʻana like i nā manaʻo hohonu me nā mea hele ma ke poʻo pono o ka mākeke, ʻaʻohe mea i nānā i kāna kamaʻilio. A laila kani ʻoi ʻo ia e like me ka manu, a ma hope iho ua ʻākoakoa koke nā kānaka he nui iā ia.
ʻ saidlelo ka mea naʻaupō me ka huhū: "ʻO kēia ka pae o kou ulu ʻana, ma hope o nā mea āpau, i ka wā aʻu i ʻōlelo ai i nā mea akamai, nānā ʻole lākou iaʻu, akā i ka wā i uē ai e like me ka moa, hoʻomaka ka poʻe a pau e hoʻolohe iaʻu me ka hoihoi.
I ka pō o ke kaua ma waena o ka poʻe Helene a me ka mōʻī Makedonia ʻo Pilipi 2, ua holo ʻo Diogenes i ke kapakai o Aegina. Eia nō naʻe, i ka wā o ka holo ʻana, ua hopu ʻia ka moku e ka poʻe pōā pōpoki nāna i pepehi i ka poʻe ohua a i ʻole lawe pio iā lākou.
Ma hope o ka lilo ʻana i pio, kūʻai koke ʻia ʻo Diogenes i ko Corinto Xeanides. Ua kauoha ka haku o ka mea akeakamai iā ia e aʻo a aʻo i kāna mau keiki. E ʻae ʻia he kumu maikaʻi ke akeakamai.
ʻAʻole wale ʻo Diogenes i kaʻana like i kona ʻike me nā keiki, akā ua aʻo pū iā lākou e holo a hoʻolei i nā pana. Eia hou, ua lulu ʻo ia i loko o lākou i ke aloha i ka hoʻomaʻamaʻa kino.
Hāʻawi ka poʻe ukali i ke aʻo a Diogenes i ka mea akamai e hoʻōla iā ia mai ke kauā, akā hōʻole ʻo ia. Ua ʻōlelo ʻo ia ʻoiai ma kēia kūlana o nā hihia i hiki iā ia ke lilo - "haku o kona haku."
Ke ola pilikino
He ʻano maikaʻi ʻole ko Diogenes i ke ola ʻohana a me ke aupuni. Ua ʻōlelo ākea ʻo ia he maʻamau nā keiki a me nā wahine, a ʻaʻohe palena ma waena o nā ʻāina.
I loko o kāna moʻolelo pilikanaka, ua kākau ʻo Diogenes i nā hana akeakamai he 14 a me kekahi mau pōpilikia.
Make
Ua make ʻo Diogenes ma Iune 10, 323 i ka makahiki o 89 mau makahiki. Ma ke noi a ka akeakamai, ua kanu ʻia ʻo ia i lalo ke alo.
ʻO kahi pōhaku kinikini a me kahi ʻīlio, nāna i hōʻike i ke ola o Diogenes, ua kau ʻia ma ka lua kupapaʻu o ka cynic.
Nā kiʻi Diogenes