ʻO Adam Smith

ʻO Adam Smith - ʻO ka ʻepekema waiwai Sikotika a me kahi akeakamai pono, kekahi o nā mea hoʻokumu i ka ʻepekema waiwai e like me ka ʻepekema, ka mea hoʻokumu o kāna kula kuʻuna.

Ua piha ka moʻolelo pilikino o Adam Smith i nā ʻike like ʻole a me nā mea hoihoi mai kona ola pilikino.

Lawe mākou i kou manaʻo i kahi moʻolelo pōkole o Adam Smith.

Mōʻaukala o Adam Smith

Ua ʻōlelo ʻia ua hānau ʻia ʻo Adam Smith ma Iune 5 (16), 1723 ma ke kapikala ʻo Sekotia, ʻo Edinburgh. Ua ulu ʻo ia a hānai ʻia i kahi ʻohana aʻo.

Ua hala kona makuakāne, ʻo Adam Smith, i kekahi mau pule ma hope o ka hānau ʻana o kāna keiki. Ua hana ʻo ia ma ke ʻano he loio a me ka luna dute. ʻO ka makuahine o ka ʻepekema e hiki mai ana, ʻo Margaret Douglas, ke kaikamahine a kahi mea waiwai ʻāina.

ʻO ke kamaliʻi a me ka ʻōpio

I ka hala ʻana o 4 mau makahiki o ʻAdamu, ua kāʻili ʻia ʻo ia e nā gypsies. Eia naʻe, mahalo i ka hana a ka ʻanakala a me nā hoa aloha o ka ʻohana, ua loaʻa ka pēpē a hoʻihoʻi ʻia i ka makuahine.

Mai ka wā kamaliʻi, ua hiki ʻo Smith i nā puke he nui, kahi i huki ai i nā ʻike like ʻole. I ka piha ʻana o nā makahiki 14, ua kōleʻa ʻo ia i nā hōʻike ma ke Kulanui o Glasgow.

A laila lilo ʻo Adam i haumāna ma Balliol College, Oxford, i hoʻopaʻa ma laila ma kahi o 6 mau makahiki. I loko o kēia wā o kāna moʻolelo pilikino, ua maʻi mau ʻo ia, e hoʻolilo ana i kona manawa kūʻokoʻa i ka heluhelu ʻana i nā puke.

I ka 1746, ua hele ke kāne i Kirkcaldy, kahi i hana ai ʻo ia i ka hoʻomaʻamaʻa iā ia iho ma kahi o 2 mau makahiki.

Nā manaʻo a me nā ʻike o Adam Smith

I ko Smith 25 mau makahiki, ua hoʻomaka ʻo ia e haʻi ʻōlelo ma ke Kulanui o Edinburgh e pili ana i ke kānāwai, ka palapala Pelekania, ka ʻepekema a me ka hoʻokele waiwai. I kēia manawa i kāna puke moʻomanaʻo i lilo ʻo ia i hoihoi nui i nā pilikia hoʻokele waiwai.

I kekahi mau makahiki ma hope mai, ua hōʻike ʻo Adam i kāna mau manaʻo e pili ana i ka liberalism hoʻokele waiwai i ka lehulehu. Ua hui koke ʻo ia me David Hume, nona ka manaʻo like ʻole wale no ka ʻoihana waiwai, akā ʻo ka politika, ka hoʻomana a me ke akeakamai.

I ka makahiki 1751, ua koho ʻia ʻo Adam Smith i loea no ke kūpale ma ke Kulanui o Glasgow, a ua koho ʻia ʻo Dean o ke Kula.

Ma 1759 ua paʻi ʻo Smith i ka Theory of Moral Sentiment. I loko o ia mea, ua hoʻohewa ʻo ia i nā kumu o ka hale pule, a ua kāhea hoʻi i ka like kaulike o nā kānaka.

Ma hope o kēlā, hōʻike ka ʻepekema i ka hana "ʻImi e pili ana i ke ʻano a me nā kumu o ka waiwai o nā lāhui." Ma aneʻi i hōʻike ai ka mea kākau i kona mau manaʻo e pili ana i ka hana o ka mahele o ka hana a me ka hoʻopaʻi ʻia me ka mercantilism.

I loko o ka puke, ua hoʻokumu ʻo Adam Smith i ke kumu i kapa ʻia o ke komo ʻole - kahi aʻo waiwai e like me ka mea i komo ai ke aupuni i ka hoʻokele waiwai.

Mahalo i kona mau manaʻo, ua loaʻa iā Smith kahi kaulana nui ʻaʻole wale ma kona homeland, akā ʻoi aku hoʻi ma waho o kona mau palena.

Ma hope, ua huakaʻi ka mea akeakamai i ʻEulopa. ʻOiai ʻo ia e kipa ana iā Geneva, ua hui ʻo ia me Voltaire ma kāna waiwai. I Palani, ua hiki iā ia ke kamaʻāina me nā manaʻo o nā Physiocrats.

I kona hoʻi ʻana i ka home, ua koho ʻia ʻo Adam Smith i hoa no ka Royal Society o Ladana. I ka manawa o ka moʻomanaʻo o 1767-1773. alakaʻi ʻo ia i kahi ola ola, ke hana nei i ka kākau.

Ua lilo ʻo Smith i mea kaulana i ka honua no kāna puke The Wealth of Nations, i paʻi ʻia i ka 1776. Ma waena o nā mea ʻē aʻe, ua wehewehe ka mea kākau i kēlā me kēia kikoʻī pehea e hiki ai i ka hoʻokele waiwai ke hana i nā kūlana o ke kūʻokoʻa kūʻokoʻa piha.

Eia kekahi, ua kamaʻilio ka hana e pili ana i nā hiʻohiʻona maikaʻi o ka egoism o kēlā me kēia. Ua koʻikoʻi ka koʻikoʻi o ka mahele o ka hana a me ka nui o ka mākeke no ka ulu ʻana o ka hana hana.

Ua hiki i kēia mau mea a pau ke nānā aku i ka hoʻokele waiwai ma ke ʻano he ʻepekema e pili ana i ke aʻo a ka ʻoihana manuahi.

I kāna mau hana, ua hōʻoiaʻiʻo ʻo Smith i ka hana o ka mākeke manuahi ma ke kumu o nā ʻano hoʻokele waiwai kūloko, a ʻaʻole ma o ka hoʻohuli kulekele ʻē aʻe. Kuhi ʻia kēia ala i ke kumu o ka ʻike hoʻokele waiwai.

Malia paha ʻo ka aphorism kaulana loa o Adam Smith ʻo "ka lima ʻike ʻole ʻia". ʻO ke kumu o kēia huaʻōlelo ka loaʻa ʻana i kahi pono ponoʻī hoʻokahi wale nō ma ka hōʻoluʻolu ʻana i nā makemake o kekahi.

ʻO ka hopena, paipai ka "lima ʻike ʻole" i nā mea hana e hoʻomaopopo i ka makemake o nā poʻe ʻē aʻe, a, ʻo ka hopena, ke ola o ke kaiāulu holoʻokoʻa.

Ke ola pilikino

Wahi a kekahi mau kumuwaiwai, ua ʻaneʻane ʻo Adam Smith e male i ʻelua mau manawa, akā no kekahi mau kumu ua noho ʻo ia he kāne laepua.

Ua noho ka ʻepekema me kona makuahine a me kona hoahānau male ʻole. I kona manawa kaʻawale, makemake ʻo ia e kipa i nā hale keaka. Hoʻohui ʻia, makemake ʻo ia i ka moʻolelo kahiko i kekahi o kāna mau hōʻike.

I ke kiʻekiʻe o kona kaulana a me kahi uku paʻa, ua alakaʻi ʻo Smith i kahi ola haʻahaʻa. Ua hana ʻo ia i ka hana aloha a hoʻopiha hou i kāna waihona puke ponoʻī.

I kona homeland, he lāʻau maoli kā Adam Smith. Ma ke ʻano he kūlana, ma nā Lāpule, hoʻonohonoho ʻo ia i nā ʻahaʻaina aloha. ʻO kahi mea hoihoi ʻo ia i kipa aku ai iā Princess Ekaterina Dashkova.

Ua ʻaʻahu ʻo Smith i nā lole maʻamau a hāpai pū kekahi me ia i ke kō. I kekahi manawa ua hoʻomaka ke kāne e kamaʻilio me ia iho, me ka nānā ʻole i ka poʻe a puni iā ia.