ʻO Hanibal

ʻO Hanibal (247-183 BC) - Luna hoʻomalu o Carthaginian. He ʻenemi ikaika ʻo ia o ka Lepupalika Roma a ʻo ia ke alakaʻi nui hope loa o Carthage ma mua o kona hāʻule ʻana i ka wā o ka Punic Wars.

Nui a hewahewa nā mea i hoihoi ʻia i loko o ka moʻomeheu o Hanibal, a mākou e kamaʻilio ai i kēia ʻatikala.

No laila, ma mua ou kahi moʻolelo pōkole o Hanibal.

ʻIballelo Pili ʻo Hanibal

Ua hānau ʻia ʻo Hanibal i ka makahiki 247 BC. ma Carthage (ka ʻāina ʻo Tunisia i kēia manawa). Ua ulu ʻo ia a hānai ʻia i loko o ka ʻohana o ka luna nui ʻo Hamilcar Barki. He 2 mau kaikaina a he 3 mau kaikuahine.

ʻO ke kamaliʻi a me ka ʻōpio

I ka piha ʻana o 9 mau makahiki ʻo Hanibal, ua hoʻohiki ʻo ia e noho ʻenemi iā Roma no kona koena o kona ola. ʻO ke poʻo o ka ʻohana, ka mea i hakakā pinepine me ko Roma, lana ka manaʻo i kāna mau keikikāne. Ua moeʻuhane ʻo ia e hōʻino nā keikikāne i kēia aupuni.

ʻAʻole i liʻuliʻu, lawe kona makuakāne iā Hanibal 9 mau makahiki i Sepania, kahi i hoʻāʻo ai e kūkulu hou i kona kauhale, ma hope o ke Kaua Punic Mua. ʻO ia ka manawa a ka makuakāne i koi aku ai i kāna keiki e hoʻohiki e kūʻē aku ʻo ia i ka Emepaea Roma no ke koena o kona ola.

ʻO kahi mea hoihoi ʻo ka ʻōlelo "hoʻohiki ʻo Hanibal" i lilo i ʻēheu. I ka wā o nā pūʻali koa o Hamilcar, ua hoʻopuni ʻia kāna keikikāne ʻo Hanibal e nā koa, e pili ana i ka wā kamaliʻi ua kamaʻāina ʻo ia i ke ola pūʻali koa.

Ke ulu nei ʻo ia, ua hoʻomaka ʻo Hanibal e komo i ka hoʻouka kaua a kona makuakāne, me ka loaʻa ʻana o ka ʻike nui. Ma hope o ka make ʻana o Hamilcar, ua alakaʻi ʻia ka pūʻali koa Carthaginian ma Sepania e kāna hūnōna kāne a me ka hoa pili ʻo Hasdrubal.

Ma hope o kekahi manawa, ua hoʻomaka ʻo Hanibal e lilo i alakaʻi no ka pūʻali koa lio. Ua hōʻike ʻo ia iā ia iho he koa koa, a ʻo ka hopena i loaʻa iā ia ka mana me kāna poʻe ukali. I ka makahiki 221 BC. e Pepehi ʻia ʻo Hasdrubal, a ma hope iho ua koho ʻia ʻo Hanibal i alakaʻi hou no ka pūʻali koa Carthaginian.

Luna Nui ma Sepania

Ua lilo i luna koa, ua hoʻomau ʻo Hannibal i ka hakakā kūʻē i ko Roma. Ua hoʻokele ʻo ia e hoʻonui i ka panalāʻau o Carthage ma o nā hana koa i hoʻolālā maikaʻi ʻia. ʻAʻole i liʻuliʻu ua hoʻokikina ʻia nā kūlanakauhale pio o ka ʻohana Alcad e hoʻomaopopo i ka noho aliʻi ʻana o Carthage.

Ma hope o kēlā, hoʻomau ka luna i ka lanakila i nā ʻāina hou. Noho ʻo ia i nā kūlanakauhale nui o Wakkei - Salamantika a me Arbokala, a ma hope ua hoʻokahuli i ka ʻohana Celtic - nā Carpetans.

Ua hopohopo ke aupuni Roma e pili ana i nā hana kūleʻa a ko Carthaginians, e ʻike nei ua pilikia ka mōʻī. Ua hoʻomaka nā ʻaoʻao ʻelua e kūkākūkā i nā kuleana i ka loaʻa ʻana o kekahi mau teritori. Ua hala ka manawa ke kūkākūkā ma waena o Roma a me Carthage, no ka mea, ua hoʻokau i kēlā me kēia ʻaoʻao i kā lākou mau koi ponoʻī, ʻaʻole makemake e hoʻopili.

A ʻo kahi hopena, i ka makahiki 219 BC. ʻO Hannibal, me ka ʻae o nā luna Carthaginian, i hoʻolaha i ka hoʻomaka o ka hoʻouka kaua. Hoʻomaka ʻo ia e hoʻopuni i ke kūlanakauhale ʻo Sagunta, ka mea i kū kūʻē i ka ʻenemi. Eia nō naʻe, ma hope o 8 mau mahina o ka hoʻopuni ʻana, ua hoʻokau ʻia nā kamaʻāina o ke kūlanakauhale e haʻalele.

Ma ke kauoha a Hannibal, ua luku ʻia nā kāne a pau o Sagunta, a ua kūʻai lilo ʻia aku nā wahine a me nā keiki i kauā. Ua koi ʻo Roma mai Carthage i ka hoʻopuka koke ʻana o Hannibal, akā me ka loaʻa ʻole o ka pane mai nā luna mai, kūkala kaua. I ka manawa like, ua oʻo mua ka luna koa i kahi hoʻolālā e hoʻouka kaua iā Italia.

Ua nānā nui ʻo Hanibal i nā hana o ka reconnaissance, nā mea i loaʻa nā hopena. Ua hoʻouna ʻo ia i kona ʻelele i nā ʻohana Gallic, a ʻo ka hapa nui o lākou i ʻae e lilo i poʻe kuʻikahi na Carthaginians.

Ka hoʻouka kaua Italia

ʻO ka pūʻali koa o Hanibal he 90,000 hele wāwae pēpē, 12,000 lio hoʻoholo lio a me 37 ʻelepa. I loko o kahi hui nui nui, ua hele ka pūʻali koa i ka Pyrenees, e hālāwai ana me ke kūʻē ʻana mai nā ʻohana like ʻole ma ke ala.

ʻO kahi mea hoihoi ʻoiai ʻaʻole ʻo Hannibal i komo mau i nā hakakā kūʻē me nā ʻenemi. I kekahi mau hihia, ua hāʻawi ʻo ia i nā makana makamae i nā alakaʻi, mahalo iā lākou i ka ʻae ʻana ʻaʻole e hoʻopilikia i ke ala o kāna mau koa ma o ko lākou ʻāina.

Akā naʻe, ua koi pinepine ʻia ʻo ia e hoʻouka kaua koko me nā mea kūʻē. ʻO ka hopena, ke emi mau nei ka nui o kāna mau koa. I kona hiki ʻana i ka Alps, pono ʻo ia e hakakā i nā kuahiwi.

ʻO ka hopena, ua hele ʻo Hanibal i ke awāwa ʻo Moriena. I kēlā manawa, ʻo kāna pūʻali koa he 20,000 mau koa hele wāwae wale nō a me 6,000 mau hoʻoholo lio. Ma hope o ka iho 6 mau lā mai ka Alps, ua hopu nā koa i ke kapikala o ka ʻohana Taurin.

ʻO ka helehelena o Hanibal i ʻItalia kahi mea kupaianaha loa iā Roma. I ka manawa like, hui pū kekahi mau ʻohana Gallic i kona pūʻali koa. Ua hui ka poʻe Carthaginians me ko Roma ma kapa o ka muliwai Po, a ua luku ʻia lākou.

I nā kaua hou aku, ua ʻoi aku ka ikaika o Hannibal ma mua o ko Roma, e like me ke kaua o Trebia. Ma hope o kēlā, ua hui pū nā kānaka āpau e noho ana ma kēia wahi. I kekahi mau mahina ma hope mai, hakakā pū nā Carthaginians me nā pūʻali koa Roma e pale ana i ke ala i Roma.

I loko o kēia wā o kāna moʻomeheu, ua ʻeha nui ʻo Hanibal i nā maka, no laila ua nalowale kekahi o lākou. A hiki i ka hopena o kona ola, ua koi ʻia ʻo ia e komo i kahi kapa. Ma hope o kēlā, ua lanakila ka luna koa i ka nui o ka lanakila ma luna o ka ʻenemi a he 80 mile wale nō ia mai Roma.

I kēlā manawa, ua lilo ʻo Fabius Maximus i dictator hou o ke aupuni. Ua hoʻoholo ʻo ia ʻaʻole e komo i ke kaua ākea me Hanibal, ʻoi aku ka makemake iā ia i nā hana hoʻomāliʻaliʻi i ka ʻenemi me nā ʻano ʻaoʻao.

Ma hope o ka pau ʻana o ka dictatorhip o Fabius, ua hoʻomaka ʻo Gnei Servilius Geminus lāua ʻo Marcus Atilius Regulus e kauoha i nā pūʻali koa, a ua ukali pū nō hoʻi lākou i ka hoʻolālā o ko lākou mua. Ua hoʻomaka ka pūʻali koa o Hanibal e ʻike i ka hemahema o ka meaʻai.

Ua hōʻuluʻulu koke ka poʻe Roma i kahi pūʻali koa he 92,000, e hoʻoholo ana e neʻe i ka ʻenemi i luhi ʻia e nā hoʻouka kaua. I ke kaua kaulana o Cannes, ua hōʻike nā koa o Hannibal i ke koa, e hoʻokau ana i nā Roma, ka mea i ʻoi aku i ko lākou ikaika. I kēlā kaua ʻana, ua eo ka poʻe Roma ma kahi o 50,000 mau koa, ʻo ka poʻe Carthaginians he 6,000 wale nō.

Akā naʻe ua makaʻu ʻo Hanibal e hoʻouka aku iā Roma, me ka ʻike ʻana he paʻa paʻa loa ke kūlanakauhale. No ka siege, ʻaʻohe ona pono kūpono a me nā meaʻai kūpono. Lana kona manaʻo e hāʻawi ka poʻe Roma iā ia i kahi kuʻikahi, akā ʻaʻole pēlā.

ʻO ka hāʻule ʻana o Capua a me ke kaua ma ʻApelika

Ma hope o ka lanakila ma Cannes, neʻe ʻo Hanibal i Capua, i kākoʻo i nā hana a Carthage. I ka makahiki 215 BC. ua hoʻolālā ka poʻe Roma e lawe iā Capua i loko o ke apo, kahi o ka ʻenemi. He mea pono e hoʻomaopopo ʻia i ka wā o ka hoʻoilo i kēia kūlanakauhale, ua hoʻokau ka poʻe Carthaginians i nā ʻahaʻaina a me nā leʻaleʻa, kahi i alakaʻi ai i ka decomposition o ka pūʻali koa.

Eia nō naʻe, ua hoʻomalu ʻo Hanibal i nā kūlanakauhale he nui a hana i nā kuʻikahi me nā ʻohana like ʻole a me nā mōʻī. I ka wā o ka naʻi aupuni o nā panalāʻau hou, koe kekahi mau Carthaginians i koe ma Capua, kahi a nā Roma i hoʻohana ai.

Hoʻopilikia lākou i ke kūlanakauhale a komo koke i loko. ʻAʻole hiki iā Hanibal ke loaʻa hou ka mana o Capua. Eia hou, ʻaʻole hiki iā ia ke hoʻouka iā Roma, e ʻike nei i kona nāwaliwali. Ma hope o ke kū ʻana no kekahi manawa kokoke i Roma, ua hoʻi hope ʻo ia. He mea pīhoihoi ka helehelena "Hanibal ma nā puka pā" i lilo i eheu.

He pilikia nui kēia no Hannibal. ʻO ka luku nui ʻana o ka poʻe Roma ma luna o ka poʻe Capuans makaʻu i ka poʻe noho o nā kūlanakauhale ʻē aʻe, i hele i ka ʻaoʻao o ka poʻe Carthaginians. ʻO ka mana o Hanibal i waena o nā ʻaoʻao Italia ua hehee i mua o kā mākou maka. I nā wahi he nui, hoʻomaka ka haunaele ma mua o Roma.

I ka makahiki 210 BC. Ua lanakila ʻo Hanibal i ko Roma i ke kaua 2 o Herdonia, akā ua lilo ka hana i ke kaua i kekahi ʻaoʻao a i kekahi ʻaoʻao. Ma hope, ua hiki i nā Roma ke lanakila i nā lanakila nui a lanakila i ke kaua me ka poʻe Carthaginians.

Ma hope o kēlā, ua hoʻi pinepine ka pūʻali koa o Hanibal i nā manawa he nui, e hāʻawi pio ʻana i nā kūlanakauhale i ko Roma ma hope o kekahi. ʻAʻole i liʻuliʻu ua loaʻa iā ia nā kauoha mai nā lunakahiko o Carthage e hoʻi i ʻApelika. Me ka hoʻomaka ʻana o ka hoʻoilo, hoʻomaka ka luna koa e hoʻomākaukau i kahi hoʻolālā no ke kaua hou aku i ko Roma.

Me ka hoʻomaka o nā hakakā hou, ua hoʻomau ʻo Hannibal i ka ʻino, a ʻo ia ka hopena i nalowale nā manaolana e lanakila i ka Roma. I kona kiʻi koke ʻia ʻana i Carthage, ua hele ʻo ia ma laila me ka manaʻolana e hoʻokuʻikahi me ka ʻenemi.

Ua waiho aku ke Kanikela Roma ʻo Scipio i kāna ʻōlelo no ka maluhia.

Ua haʻalele ʻo Carthage i nā ʻāina ma waho o ʻApelika.
hāʻawi i nā moku kaua a pau koe ka 10;
lilo ke kuleana e hakakā me ka ʻae ʻole o Roma;
hoʻihoʻi mai iā Massinissa kāna ʻāina.

ʻAʻohe o Carthage i koho aʻe akā e ʻae i kēlā ʻano. Ua hoʻoholo nā ʻaoʻao ʻelua i kahi kuʻikahi maluhia, a ʻo ka hopena i pau ai ke Kaua Punic 2.

ʻO ka hana politika a me ka lawe pio ʻana

ʻOiai ua eo, ua hoʻomau ʻo Hanibal i ka hauʻoli i ka mana o nā makaʻāinana. I ka makahiki 196, ua koho ʻia ʻo ia ma ke ʻano Suffet - ka luna kiʻekiʻe loa o Carthage. Ua hoʻolauna ʻo ia i nā hoʻoponopono e kuhikuhi i nā oligarchs nāna i loaʻa nā ʻoiaʻiʻo pono ʻole.

No laila, hoʻolilo ʻo Hanibal iā ia iho i mau ʻenemi koʻikoʻi. Ua ʻike mua ʻo ia e mahuka ʻo ia i ke kūlanakauhale, a ʻo ka hopena ka mea i hiki. I ka pō, ua holo ke kāne i ka moku i ka mokupuni ʻo Kerkina, a mai laila aku a hele i Turo.

Ma hope ua hui ʻo Hanibal me ke aliʻi Suria ʻo Antiochus III, ka mea i launa ʻole me Roma. Ua noi ʻo ia i ka mōʻī e hoʻouna i kahi pūʻali koa i ʻApelika, kahi e hoʻonāukiuki ai iā Carthage e kaua me ko Roma.

Eia naʻe, ʻaʻole i hoʻoholo ʻia nā manaʻo a Hannibal. Hoʻohui pū, ua hele a mānoanoa kona pilina me Antiochus. A i ka wā i pio ai ka pūʻali koa Suria i ka makahiki 189 ma Magnesia, ua koi ʻia ka mōʻī e hoʻokuʻikahi ma nā ʻōlelo a ko Roma, ʻo kekahi o ia mau pūʻali koa ʻo Hanibal.

Ke ola pilikino

ʻAneʻane ʻaʻohe mea e pili ana i ke ola pilikino o Hanibal. I kona noho ʻana ma Sepania, ua male ʻo ia i kekahi wahine Iberia ʻo Imilka ka inoa. Ua haʻalele ka luna i kāna wahine ma Sepania i kona wā i hele ai i kahi hoʻokūkū Italia, a ʻaʻole hui hou me ia.

Make

Lanakila ʻia e ko Roma, hoʻohiki ʻo Antiochus e hāʻawi iā Hanibal iā lākou. Holo ʻo ia i ke aliʻi o Bithynia Prusius. ʻAʻole i waiho wale ko Roma i ko lākou ʻenemi i hoʻohiki ʻia, e koi ana i ka extradition o ka Carthaginian.

Ua hoʻopuni ke koa Bithinian i ka wahi hūnā a Hanibal, e hoʻāʻo nei e hopu iā ia. I ka wā i ʻike ai ke kāne i ka manaʻolana ʻole o ke kūlana, ua lawe ʻo ia i ka lāʻau make mai ke apo, a lawe mau ʻo ia me ia Ua make ʻo Hanibal i ka makahiki 183 i ka makahiki 63.

Ua manaʻo ʻia ʻo Hanibal kekahi o nā alakaʻi koa nui loa o ka mōʻaukala. Kāhea kekahi iā ia he "makuakāne o ka hoʻolālā" no kona hiki ke loiloi piha i ke kūlana, alakaʻi i nā hana ʻike, noiʻi hohonu i ke kahua kaua a nānā i kekahi mau hiʻohiʻona koʻikoʻi ʻē aʻe.