ʻO Muammar Gaddafi

ʻO Muammar Mohammed Abdel Salam Hamid Abu Menyar al-GaddafiKaulana ma ke ʻano he kolonela ʻO Gaddafi (1942-2011) - Lūkini kipi, ka luna aupuni, alakaʻi koa a me ka politika, mea hoʻolaha, poʻo poʻo o Libya i ka manawa 1969-2011.

I ka haʻalele ʻana o Gaddafi mai nā kūlana āpau, ua hoʻomaka ʻo ia e kuhikuhi ʻia ma ke ʻano he alakaʻi Brotherly a alakaʻi o ka September 1st Great Revolution o ka Socialist People's Libyan Arab Jamahiriya a i ʻole ke alakaʻi Brotherly a alakaʻi o ka kipi.

Ma hope o kona pepehi kanaka ʻia ma 2011, ua hoʻomaka ka hakakā kaua no ka mana ma Libia, a ua alakaʻi ʻia i ka wāwahi maoli ʻana o ka ʻāina i mau mokuʻāina kūʻokoʻa.

Nui a hewahewa nā mea i hoihoi ʻia i loko o ka moʻomanaʻo o Gaddafi, a mākou e haʻi ai e pili ana i kēia ʻatikala.

No laila, ma mua ou kahi moʻolelo pōkole o Muammar Gaddafi.

Kawaihae o Gaddafi

ʻO ka lā hānau maoli o Muammar Gaddafi i ʻike ʻole ʻia. Wahi a kekahi mau kumuwaiwai, ua hānau ʻia ʻo ia ma Iune 7, 1942, e like me ka ʻōlelo a nā poʻe ʻē aʻe - i ka makahiki 1940, ma kahi ʻohana Bedouin kokoke i Qasr Abu Hadi, 20 km mai ka Libyan Sirte. ʻO ia wale nō ke keiki kāne a 6 mau keiki a kona mau mākua.

ʻO ke kamaliʻi a me ka ʻōpio

Ma muli o ka hānai ʻia ʻana o Gaddafi i loko o kahi ʻohana o ka poʻe nomad e ʻimi mau nei i nā ʻāina momona, ua noho ʻo ia i nā hale lole. Ua hoʻokau mau ʻo Muammar iā ia iho i kāna kumu Bedouin, ke haʻaheo nei iā ia iho no ka mea ua hauʻoli ka Bedouins i ke kūʻokoʻa a me ke kūlike me ke kūlohelohe.

I ke kamaliʻi, ua kōkua ka mea kālaiʻāina i ka hānai holoholona i kona makuakāne, ʻoiai ua kōkua kona mau kaikuahine i kona makuahine e kiaʻi i ka ʻohana. Ua hoʻololi ʻo Gaddafi i nā kula i nā manawa he nui, ʻoiai ʻo kona ʻohana ke alakaʻi i kahi nohona nomadic.

Ma hope o nā papa, hele ke keikikāne e moe i ka pō ma ka mosque, no laila ʻaʻole hiki i nā mākua ke hoʻolimalima i kahi keʻena no kā lāua keiki kāne. Ua hoʻomanaʻo ka makuakāne o Muammar i nā hopena pule, hoʻi kāna keiki i ka home, e holoholo ana ma kahi o 30 km.

Ua kūkulu ka ʻohana Gaddafi i nā hale lole ma kahi o 20 km mai ke kahakai. ʻO kahi mea hoihoi i ka wā kamaliʻi ʻaʻole ʻo Muammar i ʻike i ke kai, ʻoiai aia ma kahi kokoke. He mea kūpono ia e hoʻomaopopo ua lilo ʻo ia i keiki kamakahi a kona makuakāne a me kona makuahine i loaʻa i kahi aʻo.

Hoʻoikaika

I kona wā ʻōpio, hoihoi nui ʻo Gaddafi i ka politika, a ma muli o ke ʻano he mea i loko o nā ʻaha lehulehu. Ma hope ua hui pū ʻo ia i kahi hui lalo i loaʻa kahi kūlana anti-monarchist.

I ka hāʻule o 1961, ua hana kēia hui e kūʻē i ka haʻalele ʻana o Suria mai ka United Arab Republic. He mea hoihoi ua hana ʻo Muammar i kahi ʻōlelo pani i nā mea hōʻike. Ua alakaʻi ʻia kēia i kona kipaku ʻia ʻana mai ke kula.

Eia nō naʻe, ua hoʻomau ka ʻōpio Gaddafi, me nā poʻe like like, e komo i nā hana politika like ʻole, me nā kūʻē kūʻē kūʻē kūʻē iā Italia a me ke kākoʻo no ka kipi i Algeria kokoke.

He mea pono e hoʻomaopopo he Muammar Gaddafi ke alakaʻi a me ka mea nāna i hoʻonohonoho i ka hana i ke kākoʻo ʻana i ka kipi Algerian. Ua lilo ka neʻe i mea koʻikoʻi loa a aneane koke e ulu i kahi kūʻē nui e kūʻē i ka mōʻī mōʻī. No kēia, ua hopu ʻia ke kāne, a ma hope ua kipaku ʻia ʻo ia i waho o ke kūlanakauhale.

ʻO ka hopena, ua koi ʻia ʻo Muammar e hoʻopaʻa haʻawina ma ka Misurata Lyceum, a ua puka maikaʻi ʻo ia ma 1963. Ma hope o kēlā, ua hoʻopaʻa ʻo ia i ke koleke pūʻali koa, ua puka me ke kūlana o ka letutant. I nā makahiki aʻe, ua lawelawe ke kanaka i ka pūʻali koa, a hiki i ke kūlana o ke kāpena.

He mea nui e hoʻomaopopo ua hoʻomaʻamaʻa ʻo Gaddafi ma Great Britain, kahi āna i pili ai i nā loina a me nā loina a pau o Islam - ʻaʻole ʻo ia i inu i ka wai ʻona a ʻaʻole i kipa aku i nā hale hoʻokipa.

Ua hoʻomaka nā hoʻomākaukau no ka hoʻokahakaha kaulana 1969 ma Libya ma mua o ʻelima mau makahiki i hala. Ua hoʻokumu ʻo Muammar i ka hui anti-government OSOYUS (Free Officers Unionist Socialists). Ua hoʻomohala pono ke alakaʻi o kēia neʻe i kahi hoʻolālā no ka hoʻokahuli aupuni e hiki mai ana.

ʻO ka hope loa, ma Kepakemapa 1, 1969, ʻo Gaddafi, me kahi pūʻali koa nui like, hoʻomaka e hoʻokahuli i ka mōʻī i ka ʻāina. Ua kāohi koke ka poʻe kipi i nā pono hana Strategic nui āpau. I ka manawa like, ua hōʻoia ka poʻe kipi i nā ala āpau i nā kahua US.

ʻO nā hanana āpau i hana ʻia ma ka mokuʻāina ua hoʻolaha ʻia ma ka lewa. ʻO ka hopena, ua kūleʻa ke kipi, a ʻo kahi hopena i hoʻokahuli ʻia ke aupuni mōʻī. Mai kēlā manawa, ua loaʻa i ka mokuʻāina kahi inoa hou - ka Libyan Arab Republic.

Ma kahi o hoʻokahi pule ma hope o ka hoʻokahuli aupuni, ua loaʻa iā Muammar Gaddafi he 27 mau makahiki i ke kūlana o ke kolonela a koho ʻia i poʻo no nā pūʻali koa o ka ʻāina. I kēia kūlana, ua noho ʻo ia a hiki i ka hopena o kona mau lā.

ʻĀpana hoʻomalu

Ke lilo nei i alakaʻi de facto o Libya, ua hōʻike ʻo Gaddafi i 5 postulate nui o kāna kulekele.

Kipaku ʻia nā kahua haole a pau mai ka ʻāina ʻo Libyan.
Hoʻohui Arab.
Hoʻohui aupuni.
Kūpono ʻole.
Pāpā i nā hana o nā ʻaoʻao politika.

Hoʻohui ʻia, ua hoʻokō ʻo Kenela Gaddafi i kekahi mau hoʻoponopono hou, e like me ka hoʻololi ʻana i ka kalena. I kēia manawa, ua hoʻomaka ka helu ʻana mai ka lā i make ai ke kāula Muhammad. Ua hoʻololi ʻia nā inoa o nā mahina.

Ua hoʻomaka nā kānāwai āpau e hoʻokumu ʻia ma nā kumumanaʻo o Sharia. No laila, ua hoʻokau ka mokuʻāina i ka pāpā ʻana i ke kūʻai aku ʻana i nā mea inu ʻona a me ka piliwaiwai.

I ka makahiki 1971, ua hoʻonohonoho ʻia nā hui kūwaho a me nā hui ʻaila ma Libia. I ka manawa like, ua hana ʻia kahi hoʻomaʻemaʻe nui o nā mea kūʻē i kūʻē i ka kipi a me ke aupuni o kēia manawa. Ua kāpae ʻia kekahi mau manaʻo i kū ʻole i ke aʻo a ka hoʻomana Islam.

Mai ka wā e hele mai ana i ka mana, ua hoʻohui ʻo Gaddafi i kāna mau manaʻo politika i loko o kahi manaʻo i kikoʻī ʻia i kāna hana nui - "Green Book". Ua hōʻike ʻia nā kumu o ka Theory World Theory ʻekolu. Ma ka ʻāpana mua, ua hōʻike ʻia ka Jamahiriya - kahi ʻano o ka nohona kaiāulu, ʻokoʻa i ka mōʻī a me ka repubalika.

I ka 1977, ua hoʻolaha ʻia ka Jamahiriya he ʻano aupuni hou. Ma hope o nā hoʻololi a pau, ua hoʻokumu ʻia nā kino o ke aupuni hou: ke Kōmike Kānāwai Nui, nā mea kākau ʻōlelo a me nā bureaus. Ua koho ʻia ʻo Muammar i kākau ʻōlelo nui.

A ʻoiai i hala mau makahiki ʻelua, ua hāʻawi ʻo Gaddafi i kāna kūlana i nā loea ʻoihana, mai ia manawa ua kapa ʻia ʻo ia ke alakaʻi o ka Libyan Revolution.

Ua moemoeā ua kāne nei e hui pū me Libya me nā mokuʻāina ʻAlapia ʻē aʻe, a hoʻonāukiuki hoʻi i nā ʻāina Muslim e kaua aku iā Great Britain a me ʻAmelika. Ua hāʻawi ʻo ia i ke kākoʻo pūʻali koa iā Uganda a pili pū me Iran i ke kaua me ʻIraka.

Ua loli ka kulekele kūloko ma Libya. Ke makaʻu nei i kahi kipi, pāpā ʻo Gaddafi i ka hoʻokumu ʻana i nā paepae kūʻē a me nā kuʻi. I ka manawa like, ua nānā ikaika ʻia ka pāpāho e ke aupuni.

I kēia manawa, ua hōʻike nui ʻo Muammar i ka poʻe kūʻē. Aia kekahi hihia kaulana i kona wā i hele ai ma hope o ka huila o kahi bulldozer, hoʻopau i nā puka o ka hale paʻahao me kona lima ponoʻī, e hoʻokuʻu ana ma kahi o 400 mau pio. I loko o nā makahiki o kāna moʻomeheu politika, ua ʻike ʻo Gaddafi i kahi kiʻekiʻe i kāna kūlana:

E hakakā i ka heluhelu ʻole - 220 hale waihona puke a ma kahi o kanalima mau kula a me nā moʻomeheu i kūkulu ʻia, a ua pāpālua ʻia ka nui o nā kamaʻāina heluhelu.
Kūkulu i nā kikowaena haʻuki.
Kūkulu a me ka hoʻolako ʻana i nā hale i nā kamaʻāina maʻamau, mahalo iā 80% o ka heluna kanaka i hiki ke loaʻa i nā keʻena hou.
ʻO ka papahana nui ʻo "The Great Man-Made River", ʻo ia ka inoa ʻo "The Wonderwal of the World". Ua waiho ʻia kahi paipu nui e hāʻawi i ka wai i nā wahi wao nahele o Libya.

Eia naʻe, ua hoʻohewa ʻia nā kulekele a Muammar e ka nui. Ma lalo o kāna mana, ua hoʻomanawanui ka ʻāina i kahi hakakā me Chad, kahi pōkā lele a ka US Air Force, i ka manawa i make ai ke kaikamahine hānai a Gaddafi, nā hoʻopaʻi a UN, no nā pahū mokulele, a me nā pilikia ʻē aʻe he nui. Eia nō naʻe, ʻo ka pōʻino nui loa no ka hapa nui o nā Libyans ka pepehi kanaka ʻana i ko lākou alakaʻi.

Ke ola pilikino

ʻO ka wahine mua a Gaddafi he kumu kula a he kaikamahine a kahi luna, nāna i hānau kāna keiki ʻo Muhammad. I ka hala ʻana o ka manawa, ua hoʻoholo lāua e haʻalele. Ma hope o kēlā, ua male ke kāne i ka lāʻau lapaʻau Safiya Farkash.

I kēia hui ʻana, ʻeono keiki kāne a nā kāne a hoʻokahi kaikamahine. Hoʻohui, hānai lākou i kahi keikikāne a me kaikamahine. Ma loko o nā makahiki o kāna moʻomeheu, ua kākau ʻo Muammar i kekahi mau moʻolelo, e like me "City", "Flight to Hell", "Earth" a me nā mea ʻē aʻe.

Make

Ma mua o ka make weliweli o Gaddafi, ua hoʻāʻo ʻia kona ola i ka manawa mai 1975-1998 ma kahi o 7 mau manawa. I ka hopena o 2010, ua hoʻoili ʻia kahi kaua kīwila ma Libya. Ua koi ka poʻe i ka haʻalele ʻana o ke kolone, e hele ana i nā alanui me nā kūʻē.

I ke kakahiaka o ʻOkakopa 20, 2011, hoʻonohonoho i nā detachment i hoʻouka kaua i ke kūlanakauhale o Sirte, kahi a lākou i hopu ai iā Muammar. Ua hoʻopuni ka poʻe i ke kanaka ʻeha, e hoʻomaka ana e kī i ka lani a kuhikuhi i ka waha o nā pū mīkini i ka paʻahao. Ua kāhea ʻo Gaddafi i ka poʻe kipi e hoʻi i ko lākou noʻonoʻo, akā ʻaʻohe mea i nānā i kāna mau ʻōlelo.

Ua make ʻo Muammar Gaddafi ma ʻOkakopa 20, 2011 ma muli o ka lynch o kāna mau kamaʻāina. I kona manawa i make ai, he 69 kona mau makahiki. Ma waho aʻe o ke poʻo mua o ka mokuʻāina, ua lawe pio ʻia kekahi o kāna mau keikikāne, a ua pepehi ʻia ʻo ia ma ke ʻano maopopo ʻole.

Ua waiho ʻia nā kino o lāua ʻelua i loko o nā pahu hau ʻoihana hana a kau ʻia i ka hōʻike lehulehu ma ka mall Misurata. I ka lā aʻe, ua kanu malū ʻia nā kāne i ka wao akua ʻo Libia. Pēlā i pau ai ke aupuni 42 makahiki o Gaddafi.