ʻO Taj Mahal ("Leialii o nā hale aliʻi") - kahi mausoleum-mosque, aia ma ke kūlanakauhale India o Agra. Ua kūkulu ʻia e ke kauoha o ka padishah o ke aupuni Baburid ʻo Shah Jahan, no ka hoʻomanaʻo ʻana i ka wahine a Mumtaz Mahal, i make i ka hānau hānau ʻana o kāna keiki 14. Ma hope, ua kanu ʻia ʻo Shah Jahan iho ma aneʻi.
Mai ka 1983 ua hoʻokomo ʻia ʻo Taj Mahal i ka UNESCO World Heritage List. ʻO ka hale i hoʻopau ʻia i ka manawa 1630-1653, ua kūkulu ʻia e nā lima o nā mea hana lima he 20,000. ʻO ka mea hoʻolālā nui o ka mausoleum ka mea i manaʻo ʻia ʻo Lahori, e like me nā kumuwaiwai ʻē aʻe, ʻo Isa Mohammed Efendi.
Kūkulu a me ka hoʻolālā o ka Taj Mahal
Ma loko o Taj Mahal, hiki iā ʻoe ke ʻike i nā lua kupapaʻu 2 - ʻo Shah Jahan a me kāna wahine ʻo Mumtaz Mahal. ʻO ke kiʻekiʻe o kēia hanana 5-domed i hiki i 74 m, me hoʻokahi minaret 41-mika ma kēlā me kēia kihi.
ʻO kahi mea hoihoi ʻo ia nō ka hōʻole ʻia o nā minareta āpau i ka ʻaoʻao ʻē aʻe mai ka mausoleum, i ʻole e hōʻino iā ia inā he luku. Hoʻopili ʻia nā paia o Taj Mahal me ke kinikini translucent i ʻeli ʻia i 600 km mai ka hale kūkulu.
I ka manawa like, ma nā paia hiki iā ʻoe ke ʻike i ka hoʻokomo o nā gems he nui, e like me agate a me malachite. He mea nui e hoʻomaopopo i nā manawa like ʻole o ka lā ke kinikini hoʻololi i kona kala: i ka wanaʻao - ʻalani, i ka lā - keʻokeʻo, a ma lalo o ka mahina - kālā.
Ua hoʻohana ʻia kahi ramp 15-kilomita i hana ʻia i ka lepo i ʻōwili ʻia e lawe i ke kinikini a me nā mea kūkulu ʻē aʻe. Ma luna ona, huki ʻia nā bipi he 30 i hoʻokahi palaka i ka manawa, hāʻawi ʻia i ke kaʻa kūikawā. Ke hāʻawi ʻia ka palaka i ka kahua kūkulu, ua hāpai ʻia i ka pae i makemake ʻia me ka hoʻohana ʻana i nā ʻano hana kū hoʻokahi.
Hele me ka ʻole o ka ʻōlelo ʻana he nui ka wai e koi ʻia e kūkulu i kahi ʻano nui loa. No ka hoʻolako ʻana i kahi lako wai piha, hoʻohana nā mea hoʻolālā i ka wai o ka muliwai, i lawe ʻia i ka kahua kūkulu ma o kahi ʻōnaehana bākeke.
Ma kahi o 12 mau makahiki i hala ke kūkulu ʻana i ka hale kupapaʻu a me ka anuu. ʻO ke koena o ka Taj Mahal, me nā minareta, mosque, javab a me ka puka nui, i kūkulu ʻia i kahi kaʻina no 10 mau makahiki hou aku.
Ua lawe ʻia nā pono kūkulu mai nā wahi like ʻole o ʻAsia. No kēia, ʻoi aku ma mua o 1000 mau ʻelepani i pili. I ka huina, ua hoʻohana ʻia he 28 mau ʻano momi no ka hoʻokomo ʻana i ke kinikini keʻokeʻo, i lawe ʻia mai mai nā mokuʻāina kokoke mai.
Ma waho o nā ʻumi tausani o nā limahana, he 37 mau kānaka i kuleana no ke ʻano noʻeau o ka Taj Mahal, he haku o kēlā me kēia o kāna hana. ʻO ka hopena, ua hoʻokele nā mea kūkulu hale i kahi hale nani a nani loa.
ʻO ka ʻāpana āpau o ka Taj Taj complex āpau, me nā hale ʻē aʻe, he ʻano huinahā like me 600 x 300 mika. ʻO nā paia kinikini keʻokeʻo nani i hoʻonani ʻia o ka mausoleum, i kāhiko ʻia me nā pōhaku, e like me ka lā a me ka mahina.
ʻO ke kūlike i kahi ʻano he puna marble nui, i loko o nā wai āu e ʻike ai i ke aniani o ka Taj Mahal. Aia i loko o ka lumi kanu ʻaoʻao ʻelua nā hale kupapaʻu o Mumtaz Mahal a me Shah Jahan i ka hale i loko.
Pāpā aku ʻo Islam ʻaʻole e hoʻonaninani pono i nā wahi kanu. No laila, ua hoʻokau ʻia nā kino o nā kāne ma kahi crypt maʻalahi ma lalo o ke keʻena o loko.
Hūnā ʻia nā hōʻailona he nui i ka hoʻolālā ʻana o ka paʻakikī. ʻO kahi laʻana, ma nā puka e alakaʻi ana i ka pā e hoʻopuni ana i ka mausoleum, kālai ʻia nā paukū mai ka mokuna 89 o ka Koran: “E ʻoe, e ka ʻuhane hoʻomaha! E hoʻi i kou ʻoluʻolu a me ka ʻoluʻolu i kou Haku. Komo me kaʻu poʻe kauā. E komo i loko o koʻu Paradise! "
Ma ka ʻaoʻao komohana o ka hale kupapaʻu, hiki iā ʻoe ke ʻike i kahi mosque, kūlike me kahi hale hoʻokipa (javab). ʻO ka paʻakikī Taj Mahal holoʻokoʻa he symmetry axial, koe wale nō ka hale kupapaʻu o Shah Jahan, i kūkulu ʻia ma hope o kona make ʻana.
He māla ko ka paʻakikī me nā punawai a me kahi wai holo he 300 m². Ma ka ʻaoʻao hema aia kahi pā paʻa me 4 mau puka, kahi mausoleums o 2 mau wahine hou aku o ka padishah - kūkulu ʻia ʻo Akbarabadi lāua ʻo Fatehpuri.
ʻO Taj Mahal i kēia lā
Ua ʻike ʻia nā māwae i nā paia o Taj Mahal. Hoʻomaka ka poʻe loea e hoʻokumu koke i nā kumu o kā lākou hanana. Ma hope o ka noiʻi akahele ʻana, ua hoʻoholo ka poʻe ʻepekema hiki ke ʻike ʻia nā māwae ma muli o ke ʻalā ʻia o ke kahawai kokoke iā Jamna.
ʻO ka ʻoiaʻiʻo o ka nalo ʻana o Jamna e alakaʻi i ka iho o ka lepo, kahi e alakaʻi ai i ka lohi lohi o ka hanana. Eia hou, ua hoʻomaka koke ka Taj Mahal e lilo i kona keʻokeʻo kaulana ma muli o ka haumia o ka ea.
I mea e pale aku ai i kēia, ua kauoha nā luna e hoʻonui i ka wahi paka a kāpae i ka hana o nā ʻoihana haumia āpau ma Agra. Pāpā ʻia ka hoʻohana ʻana i ka lānahu ma aneʻi, makemake i ke kinoea launa i ke ʻano o kēia ʻano wahie.
Eia nō naʻe, me nā ana i hana ʻia, hoʻomau ka mau ʻana o ka mausoleum i kahi ʻano melemele. ʻO ka hopena, i mea e keʻokeʻo ai i nā paia o ka Taj Mahal e like me ka hiki, hoʻomaʻemaʻe mau ka poʻe hana iā lākou me ka pālolo pālolo.
E like me kēia lā, he ʻumi kaukani mau mākaʻikaʻi (5-7 miliona o ka makahiki) e hele mai e ʻike i ka mausoleum i kēlā me kēia lā, no ka mea ua hoʻopiha hou ʻia ka waihona kālā o ka mokuʻāina ʻo India. No ka mea pāpā ʻia ʻole ke kalaiwa ʻana i nā kaʻa me nā ʻenekini kuni kūloko ma aneʻi, pono e hele nā malihini kipa mai ke kahua kaʻa kaʻa i Taj Mahal ma ka wāwae a i ʻole ma ke kaʻa uila.
ʻO kahi mea hoihoi i ka 2019, i mea e hakakā ai i ka nui o ka mākaʻikaʻi, ua hoʻolauna ʻia nā uku no nā poʻe kipa i noho i ka pāhona ma mua o 3 mau hola. I kēia manawa ʻo ka mausoleum kekahi o nā New 7 Kupanaha o ka Honua.
Ma mua o ke kipa ʻana i kahi mea hoihoi, hiki i nā mākaʻikaʻi ke kipa i ka pūnaewele kūhelu o ka Taj Mahal. Ma laila ʻoe e ʻike ai i ka ʻike e pili ana i nā hola wehe a me nā kūʻai kūʻai balota, e ʻike i nā mea hiki iā ʻoe ke hana a me nā mea ʻole, a e hoʻomaʻamaʻa iā ʻoe iho me nā ʻike koʻikoʻi like like.
Nā kiʻi Taj Taj