Alcatrazʻike pū ʻia me Pōhaku He mokupuni ʻo ia ma ke kahawai ʻo Kapalakiko. Kaulana nui ʻia ʻo ia no ka hale paʻahao i pale ʻia me ka inoa like, kahi i mālama ʻia ai nā lawehala weliweli loa. A ʻo kēlā mau paʻahao i pakele mai nā wahi paʻa mua i lawe ʻia mai nei.
Mōʻaukala o ka hale paʻahao ʻo Alcatraz
Ua hoʻoholo ke aupuni US e kūkulu i ka hale paʻahao o ka pūʻali koa ma Alcatraz no nā kumu he nui, e like me nā hiʻohiʻona kūlohelohe. Aia ka moku ma waenakonu o ke kai kūʻono me ka wai hau a me nā kahe ikaika. No laila, ʻoiai inā ua pakele nā paʻahao mai ka hale paʻahao, ʻaʻole hiki iā lākou ke haʻalele i ka mokupuni.
ʻO kahi mea hoihoi i ka waenakonu o ke kenekulia 19, ua hoʻouna ʻia nā pio o ke kaua i Alcatraz. I ka makahiki 1912, ua kūkulu ʻia kahi hale paʻahao nui he 3 mau hale, a he 8 mau makahiki ma hope ua aneane piha ka hale i nā lawehala.
Ua hoʻokaʻawale ʻia ka hale paʻahao e kahi pae kiʻekiʻe o ke aʻo, ke koʻikoʻi i nā mea hōʻiha a me nā hoʻopaʻi koʻikoʻi. Ma ka manawa like, ua kuleana kēlā mau paʻahao o ʻAkkatra i hiki ke hōʻoia iā lākou iho mai ka ʻaoʻao maikaʻi i nā pono like ʻole. ʻO kahi laʻana, ʻae ʻia kekahi e kōkua i ka hana hale no nā ʻohana e noho ana ma ka mokupuni a e kiaʻi pono i nā keiki.
I ka pakele ʻana o kekahi o nā paʻahao, ʻo ka hapa nui o lākou e hāʻawi pio i nā kiaʻi. ʻAʻole hiki iā lākou ke ʻau aku ma ke kai kūʻono me ka wai hau. ʻO ka poʻe i hoʻoholo e ʻauʻau a hiki i ka hopena i make i ka hypothermia.
I nā 1920s, lilo ke kūlana i Alcatraz i ke ʻano kanaka. Ua ʻae ʻia nā paʻahao e kūkulu i kahi kahua haʻuki no ka hoʻomaʻamaʻa ʻana i nā haʻuki like ʻole. Ma ke ala, nā hoʻokūkū mokomoko ma waena o nā paʻahao, a ʻo nā poʻe ʻAmelika kūpaʻa kānāwai hoʻi i ʻike e ʻike mai ka ʻāina nui, ua ala nui ka hoihoi.
I ke kakahiaka nui 30, ua loaʻa iā Alcatraz ke kūlana o kahi hale paʻahao pekelala, kahi i hāʻawi ʻia ai nā paʻahao weliweli. Maʻaneʻi, ʻaʻole hiki i nā lawehala mana nui loa ke hoʻohuli i ka hoʻokele, e hoʻohana ana i ko lākou kūlana i ka honua kolohe.
I kēlā manawa, ua hoʻololi ʻo Alcatraz i nā loli he nui: ua hoʻoikaika ʻia nā gratings, ua hoʻolako ʻia nā pūnaewele i ka uila, a ua ālai ʻia nā tunnels lawelawe me nā pōhaku. Eia hou, ua hoʻonui ʻia ka palekana o ka neʻe ʻana o nā kiaʻi ma muli o nā hoʻolālā like ʻole.
I kekahi mau wahi, aia nā hale kiaʻi i hiki ai i nā kiaʻi ke ʻike maikaʻi loa i ka ʻāina holoʻokoʻa. ʻO kahi mea hoihoi loa i loko o ka hale ʻaina o ka hale paʻahao he mau ipu me ke kinoea waimaka (kaohi mamao ʻia), kahi i manaʻo ʻia e hōʻoluʻolu i nā pio i ka wā o nā hakakā lehulehu.
Aia he 600 mau huna i loko o ka hale paʻahao, i māhele ʻia i nā palaka he 4 a ʻokoʻa i ke kiʻekiʻe o ke koʻikoʻi. ʻO kēia a me nā hana palekana ʻē aʻe i hana i kahi pale paʻa no nā mea mahuka nui loa.
ʻAʻole i liʻuliʻu, ua loli ka nui o nā lula no ka lawelawe manawa ma Alcatraz. I kēia manawa, aia wale nō kēlā me kēia lawehala i kona hale paʻahao, me ka loaʻa ʻole o ka manawa kūpono e loaʻa ai nā pono. Ua pani ʻia ke komo ʻana i nā mea nūpepa āpau ma aneʻi.
ʻO ka gangster kaulana ʻo Al Capone i lawelawe i kāna hoʻopaʻi ma aneʻi, ka mea i "kau i kahi". No kekahi manawa, hana ʻia ka mea i kapa ʻia "ke kulekele o ka hāmau" ma Alcatraz, i ka wā i pāpā ʻia ai nā paʻahao e hana i kekahi kani no ka manawa lōʻihi. Ua manaʻo ka nui o nā lawehala me ka hoʻopaʻi ka hoʻopaʻi ʻoi loa
Aia kekahi mau lono i ka nalowale o ka manaʻo o kekahi o nā lawehala ma muli o kēia lula. Ma hope mai, ua kāpae ʻia ke "kulekele hāmau". E nānā pono ʻia i nā keʻena kaʻawale, kahi o nā pio i hūlohelohe a me ka ʻoluʻolu me ka wā liʻiliʻi.
Noho nā lawehala i loko o kahi keʻena hoʻokaʻawale anuanu a me ka pouli piha no 1 a 2 mau lā, ʻoiai lākou e hāʻawi ʻia i ka moena no ka pō wale nō. Ua manaʻo ʻia kēia ka hoʻopaʻi koʻikoʻi loa no ka hana hewa ʻana, ka mea i makaʻu ai nā paʻahao a pau.
Pani paʻa hale paʻahao
I ka puna o 1963, ua pani ʻia ka hale paʻahao ma Alcatraz ma muli o ke kumukūʻai nui o kāna mālama ʻana. Ma hope o 10 mau makahiki, ua wehe ʻia ka mokupuni i nā mākaʻikaʻi. ʻIno ia e pili ana i 1 miliona mau poʻe e kipa iā ia i kēlā me kēia makahiki.
Manaʻo ʻia i loko o 29 mau makahiki o ka hana o ka hale paʻahao, ʻaʻole i hoʻonohonoho pono ʻia kahi pakele maikaʻi, akā ʻoiai ʻaʻole hiki i nā paʻahao he 5 i pakele mai Alcatraz ke loaʻa (ʻaʻole ola a make ʻole), ua nīnau ʻia kēia ʻoiaʻiʻo. I loko o ka mōʻaukala holoʻokoʻa, ua hoʻokau nā paʻahao i nā hoʻāʻo ʻana he 14 i kūleʻa ʻole.
