ʻO Hagia Sophia ka heiau o nā hoʻomana honua ʻelua a ʻo kekahi o nā hale hanohano ma ka honua. No nā kenekulia he ʻumikūmālima ʻo Hagia Sophia ke keʻena kapu o nā aupuni nui ʻelua - ʻo Byzantine lāua ʻo Ottoman, e hele ana i loko o nā huli paʻakikī o kā lāua mōʻaukala. Loaʻa iā ia ke kūlana o kahi hale hōʻikeʻike i 1935, ua lilo ia i hōʻailona o kahi Turkey hou i hoʻomaka i kahi ala honua o ka hoʻomohala.
ʻO ka moʻaukala o ka hoʻokumu ʻia o Hagia Sophia
I ke kenekulia IV A.D. e Ua kūkulu ka mōʻī nui ʻo Constantine i kahi basilica Karistiano ma ke kahua o ka mākeke. I kekahi mau makahiki ma hope mai, ua hoʻopau ʻia kēia hale e ke ahi. Ma ke kahua o ke ahi kuni, ua kūkulu ʻia kahi basilica ʻelua, a ua like ka hopena i loaʻa iā ia. I ka makahiki 532, ua hoʻomaka ka mōʻī ʻo Justinian i ke kūkulu ʻana i luakini nui, e like me ka ʻike a kānaka ʻole, i mea e hoʻonani mau ai i ka inoa o ka Haku.
ʻO nā mea kākau hale ʻoi loa o ia manawa i mālama i nā limahana he ʻumi tausani. ʻO ke kinikini, ke gula, nā niho ʻelepani no ka hoʻonaninani o ka Hagia Sophia i lawe ʻia mai nā wahi āpau o ke aupuni. Ua hoʻopau ʻia ka hana i kahi manawa pōkole loa ʻole, a ʻelima mau makahiki ma hope, i ka 537, ua hoʻolaʻa ʻia ka hale e ka Patriarch o Constantinople.
Ma hope iho, ua loaʻa ʻo Hagia Sophia i kahi mau ʻōlaʻi nui - ka mea mua i hana ʻia ma hope koke iho o ka pau ʻana o ke kūkulu ʻana a ua hōʻeha nui ʻia. I ka makahiki 989, ua ʻōlaʻi kahi ōlaʻi i ka hāʻule ʻana o ke kikū o ka hale pule nui, a ua hoʻihoʻi koke ʻia ia.
Hale Pule Isalama o nā hoʻomana ʻelua
No 900 mau makahiki, ʻo Hagia Sophia ka hale pule Karistiano nui o ka Byzantine Empire. Ma aneʻi ma 1054 ua hana ʻia nā hanana i hoʻokaʻawale ʻia ka hale pule i Orthodox a me Katolika.
Mai ka makahiki 1209 a i ka 1261, aia ka mana nui o nā Kristiano Orthodox i ka mana o ka Crusaders Katolika, nāna i hao ia mea a lawe i Italia i nā relic i mālama ʻia ma aneʻi.
Ma Mei 28, 1453, ka hana Karistiano hope loa i ka mōʻaukala o ka Hagia Sophia i hana ʻia ma aneʻi, a i kekahi lā aʻe ua hiolo ʻo Constantinople ma lalo o nā hahau a nā pūʻali koa o Sultan Mehmed II, a ua lilo ka luakini i mosque ma kāna kauoha.
A i ke kenekulia XX wale nō, i ka manawa i hoʻoholo ʻia e Ataturk Hagia Sophia i hoʻololi ʻia i hale hōʻikeʻike, ua hoʻihoʻi ʻia ke kaulike.
Paipai mākou iā ʻoe e heluhelu e pili ana i ka Hale Pule Nui Kazan.
ʻO Hagia Sophia kahi ʻano haipule ʻano ʻokoʻa, kahi e hōʻike ai nā fresco i nā haipule Karistiano ʻaoʻao a me nā pākana mai ka Koran i kākau ʻia ma nā pōʻaiʻeleʻele nui, a hoʻopuni nā minarets i ka hale, kūkulu ʻia i ke kaila maʻamau o nā hale pule Byzantine
Hoʻonohonoho hale a me nā mea hoʻonani o loko
ʻAʻole hiki i kahi kiʻi paʻi ke hōʻike i ka nani a me ka nani austere o Hagia Sophia. Akā ʻokoʻa ka hale o kēia manawa mai ka hana mua: kūkulu hou ʻia ka dome ma mua o hoʻokahi manawa, a i ka manawa Muslim ua hoʻohui ʻia kekahi mau hale a ʻehā mau minareta i ka hale nui.
ʻO ke ʻano kumu o ka luakini i pili piha i nā canons o ke kaila Byzantine. Aia i loko o ka luakini ke kuʻi nei i ka nui ma mua o waho. ʻO ka ʻōnaehana dome nunui kahi o kahi dome nui e piʻi ana ma luna o 55 mau mika i ke kiʻekiʻe a me nā kaupaku hehi hemispherical. Hoʻokaʻawale ʻia nā ʻaoʻao ʻaoʻao mai ke alaloa waena e nā kolamu malachite a me nā porphyry, i lawe ʻia mai nā heiau pagan o nā kūlanakauhale kahiko.
Ua ola kekahi mau fresco a me nā mosaic kupaianaha mai ka hoʻonaninani Byzantine a hiki i kēia lā. I loko o nā makahiki i ka wā e noho ai ka mosque ma aneʻi, ua uhi ʻia nā paia me ka plaster, a ua mālama ʻia kāna papa mānoanoa i kēia mau mea hana a hiki i kēia lā. Ke nānā nei iā lākou, hiki i kekahi ke noʻonoʻo i ka nani o ka hoʻonaninani i nā manawa ʻoi loa. ʻO nā hoʻololi i ka wā Ottoman, kaawale mai nā minareta, e komo pū ana me ka mihrab, ka marbar minbar a me ka pahu momona o Sultan.
ʻIkepili Hoihoi
- Kūlike ʻole i ka manaʻo nui, kapa ʻia ka luakini ʻaʻole no ka hoʻohanohano ʻana iā Saint Sophia, akā hoʻolaʻa ʻia ia i ka Naauao o ke Akua ("Sophia" ʻo ia hoʻi "akamai" ma ka Helene).
- Aia kekahi mau mausoleum o nā sultans a me kā lākou mau wahine ma ka ʻāina ʻo Hagia Sophia. I waena o nā poʻe i kanu ʻia i nā hale kupapaʻu, nui nā keiki i lilo i poʻe hōʻeha i ka hakakā ikaika no ka noho aliʻi o ka noho aliʻi, ka mea maʻamau no kēlā mau manawa.
- Manaʻo ʻia ua mālama ʻia ka Shroud o Turin i ka hale pule ʻo Sophia a hiki i ka hao ʻana o ka luakini i ke kenekulia 13.
ʻIke kūpono: pehea e kiʻi ai i ka hale hōʻikeʻike
Aia ʻo Hagia Sophia ma ka moku ʻo Istanbul, kahi nui o nā wahi mōʻaukala - Blue Mosque, Cistern, Topkapi. ʻO kēia ka hale koʻikoʻi nui loa i ke kūlanakauhale, ʻaʻole wale nā ʻōiwi ʻo Istanbulite wale nō, akā e haʻi aku kekahi mākaʻikaʻi iā ʻoe pehea e hele ai i ka hale hōʻikeʻike. Hiki iā ʻoe ke kiʻi ma laila i ka halihali lehulehu ma ka laina kaʻa kaʻaahi T1 (Sultanahmet stop).
Wehe ka hale hōʻikeʻike mai 9:00 a 19:00, a mai ʻOkakopa 25 a hiki i ʻApelila 14 - a hiki i 17:00. ʻO ka Pōʻakahi kahi lā hoʻomaha. Aia kahi lōʻihi lōʻihi i ka pahu, no laila pono ʻoe e hele mua, i ke ahiahi: kū ka poʻe kūʻai kikiki i hoʻokahi hola ma mua o ka panina. Hiki iā ʻoe ke kūʻai i kahi bila uila uila ma ka pūnaewele official o Hagia Sophia. He 40 mau lira ke kumu kūʻai.
