I ke kenekulia 4 BC. ua hōʻike ʻia ka mana honua mua i ka mōʻaukala - ka mokuʻāina o Alexander Nui (356 - 323 AD ʻO kā Alexander talena ma ke ʻano he luna koa ua ʻike ʻia ʻo ia e kona mau makahiki. Ua lanakila ʻo ia i nā ʻenemi i nā kūlana ʻike ʻole ʻia, e hāʻawi ana iā lākou i nā helu, ma nā mauna a ma nā kula. , he kulekele kaulike i ʻae i kona mau hoa paio e hoʻopakele i ke alo ke hāʻawi pio. ʻElua a ʻekolu paha manawa i hoʻololi ʻo Alexander i kāna kaohi, a ua luku ʻo ia i nā kūlanakauhale pio.
ʻO ka mōʻī o Makedonia, i ka hopena, ua hoʻopaʻa pio ʻia ʻo ia i kāna alakaʻi koa ponoʻī. ʻO ia wale nō a me kona mokuʻāina hiki ke noho i nā kūlana o ke kaua a hoʻomākaukau paha no ia. Ua ola koke ka stagnation i ka fermentation a me ka ʻimi ʻana i nā ʻenemi kūloko. No laila, ua hoʻomākaukau ʻo Alexander a ma mua o kona make ʻana i kahi hoʻouka kaua hou. ʻO ka ʻArabia kāna pahuhopu, akā laki lākou. Ke hoʻoholo nei i nā ʻoiaʻiʻo ma lalo, ʻaʻole nā taleni a Alexander i waiho aku iā lākou i kahi manawa kūpono i ke kaua me nā Macedonians.
1. I kēia mau makahiki he 10, ua hoʻopūʻiwa ʻo Alexander i nā ʻelele ʻē aʻe i kipa aku i kona makuakāne, ʻo Philip II, ma ka haʻi ʻana i nā ʻaoʻao lōʻihi mai nā moʻolelo Helene.
2. I ka huikau o Menechm, kekahi o nā kumu a Alexander, i ka wehewehe ʻana i ka ʻāpana o nā metaphysics helu, ua ʻike kāna haumāna liʻiliʻi i kēia a ua noi ʻo ia e wehewehe pōkole i nā mea āpau. Ua huli ʻo Menechm, e ʻōlelo ana i ka hapanui o nā hihia, ʻoi aku ka pōkole o ke ala o nā mōʻī ma mua o nā kānaka make, akā i ka geometry hoʻokahi ala no nā mea āpau.
3. I ka wā i ulu a Alexander, ua hoʻomaka ka hakakā ma waena o ka makuakāne a me kāna keiki. Ua hōʻino wale ʻo Alexander i kona makuakāne no ka lanakila ʻana i ka honua holoʻokoʻa, a ʻaʻohe mea e koe no Alexander. A laila, ma hope o ke koho ʻia ʻana o ke keikikāne ka protagonist o ke Kaua ʻo Chaeroneus, ua lilo ka makemake o Pilipo i kāna keiki. Eia kekahi, ua hoʻoholo kona makuakāne e haʻalele iā Olympiada, ka makuahine o Alexander, a male i kahi kaikamahine ʻōpio ...
Makedonia i mua o Alexander
4. I kāna huakaʻi kūʻokoʻa mua, ua lanakila ʻē ʻo Alexander i ka poʻe kūʻē e kali mai nei iā ia i ka iho ʻana mai ka pass. I kāna kauoha, ua hele ka poʻe koa i mua o nā kaʻa kaumaha, hoʻolei iā lākou iho i ka honua, e uhi ana iā lākou iho me nā pale mai luna. Ma kēia ala kūikawā, ua hoʻokuʻu ʻia nā kaʻa ma ke ala, e hoʻopuehu ana i ka hoʻokumu ʻana o nā ʻenemi.
5. I ka wā i hoʻomaka ai ʻo Alexander i ke kaua me ko Peresia, aia he 70 mau tālena wale nō i kāna waihona. Lawa kēia nui e uku i nā uku o nā koa no 10 mau lā. He mea maʻalahi ke kaua no ka mōʻī.
6. ʻO nā naʻi aupuni a pau, ʻo ka mua o Pilipo, a laila ʻo Alexander, ua hoʻomaka ʻia ma ke ʻano he “kaua hoʻopaʻi hoʻopaʻi” - ua hoʻouka kaua aku ka poʻe Perusia a hoʻopio lākou i nā kūlanakauhale kūlanakauhale Helene ma ʻAsia Minor, e hele aku nā Macedonians hanohano e hoʻokuʻu iā lākou. Eia nō naʻe, ma hope o ka hoʻokuʻu ʻia, ʻo ka pōmaikaʻi nui loa no nā kūlanakauhale Helene ʻo ia ka hoʻonui ʻole i nā ʻauhau a lākou i uku ai iā Darius.
7. Ua hiki nō i ko Alexander hana hoʻouka kaua ke pau i ka hoʻomaka ʻana. I ka puna o 333 BC. ua maʻi ʻo ia i ka maʻi ponia. ʻOiai me ke kiʻekiʻe o ka hoʻomohala ʻana o ka lāʻau i waena o ka poʻe Helene, paʻakikī loa e kāohi i kēia maʻi me ka ʻole o nā antibiotic. Akā ua ola ʻo Alexander a hoʻomau i ke kaua.
8. I ka wā o ka hoʻokūkū ʻĀkia i ka neʻe ʻana i Pamphylia, ua hiki ke neʻe ma kekahi ala maikaʻi i ka hohonu o ke kahakai, a i ʻole ma ke ala ʻololī ma ka pali kahakai. ʻO ke ala, i mea hoʻohui, ua hoʻokau pinepine ʻia e nā nalu. Ua hoʻouna ʻo Alexander i ka ʻāpana nui o ka pūʻali koa ma ke ala maikaʻi, aʻo ia iho, me kahi keʻena liʻiliʻi, hele ma ke ala. Ua hahau ʻia ʻo ia a me kona mau hoa, kahi ʻāpana o kā lākou hana maʻamau i ka hohonu i ka wai. Akā ʻo ka hoʻokō kūleʻa ʻana o kahi hoʻouka kaua liʻuliʻu ua hāʻawi ʻia ke kumu e ʻōlelo ai ua hoʻi ke kai i mua o Alexander.
9. ʻO ke kaua koʻikoʻi i ke kaua kūʻē aku i ka poʻe Peresia - ke kaua o Issus - ua lanakila ʻia e nā poʻe Makedona ma muli o ka makaʻu o ka mōʻī Peresia. Holo wale ʻo Darius i ka pūʻali koa i kona manawa e manaʻo ana ua eo nā Perusia. I ka ʻoiaʻiʻo, ua pale lua ʻia ke kaua. Me ka hoʻomalu kūpono, nā ʻaoʻao o ka pūʻali koa Peresia - i ka manawa i heʻe ai ʻo Darius e kūleʻa nei lākou - hiki ke uhi i ka hapa nui o ko Alexander mau pūʻali koa. Akā ʻaʻole pono e hoʻowahāwahā ʻia nā pono o Alexander a me kāna poʻe koa. I ka wā i ʻike ai ka mōʻī Makedonia, ka mea i komo i loko o ke kaua, a ʻo ka hahau wale ʻana i ke kikowaena o ka ʻōnaehana ʻenemi i kuʻi ʻia i nā kuahiwi ke hiki ke lawe i ka kūleʻa, ua hoʻokau ʻo ia i kona ikaika āpau i kēia hahau a lanakila i ka mōʻaukala lanakila.
10. ʻO ka hana ma Issus he kolosal wale ia. I ke kaua wale nō, ua hopu ʻia nā tālena he 3,000 o ka maikaʻi. Eia kekahi, ma kahi kokoke i Damaseko, i waiho ʻia me ka ʻole o ka pale, ua ʻoi aku ka nui o kā Macedonians hopu. Ua hāʻule ka ʻohana a Darius i ko lākou mau lima. ʻO ia ke kumu kūʻai o kekahi mau manawa o ka wiwo ʻole o ke aliʻi ʻAigupita a me ka hoʻoholo ʻana o ka mōʻī Makedonia.
11. I ka lua o ka manawa ua luku ʻo Alexander iā Darius i ke kaua o Gaugamela. I kēia manawa ke helu nei ka Macedonian i ka makaʻu o Darius a kū koke i waenakonu. He mea kupaianaha ka pilikia - i ka wā o ke kaua, ua hōʻea ka poʻe Perusia i aneane pani lākou i kā lākou ʻaoʻao i nā kaʻa o ka ʻenemi. Ma aneʻi, ua kōkua ʻia ʻo Alexander e ka hoʻomaʻamaʻa ʻana o kāna pūʻali koa - ʻaʻole i lele ka poʻe Macedonians, lawe mai i nā mālama a hoʻolei aku i ka ʻenemi. A i kēia manawa ua heʻe ʻo Dariu i ka wā i komo aku ai kahi pūʻali koa kiaʻi nona nā tausani he nui i ke kaua. ʻO kekahi lanakila hou aʻe no Alexander me ka nui o nā pio a me nā pā.
Kaua o Gaugamela. ʻO Alexander ma waenakonu
12. Ua lanakila lanakila ʻo Alexander ma India ma ke kaua o Gillasp. Ua hoʻonoho ʻia nā pūʻali koa kūʻē ma nā kapa ʻelua o ka muliwai. Ua hōʻike pinepine nā Macdonians i nā hoʻāʻo wahaheʻe e hele i kēlā ʻaoʻao, a i ka manawa hope loa o lākou ua hoʻomalu lākou i kahi ʻāpana o ka pūʻali koa i hiki ʻole ai i nā ʻenemi. Ke hoʻokikina nei i ka muliwai i ka pō, ua piniki kēia pūʻali i nā pūʻali koa nui o nā Indians, a laila me ke kōkua o nā pūʻali koa nui i hōʻea i ka manawa, luku ʻia nā hoa paio. ʻO nā ʻInia, nona ka pūʻali koa o nā helu like, ʻaʻole i kōkua ʻia e nā ʻelepani kaua a i ʻole ka wiwo ʻole pilikino o ko lākou mōʻī, ʻo Pora.
13. Ua hopu ʻia nā ʻāpana nui loa ma ke kapikala o ke aupuni Peresia o Persepolis. Ma ke kālā wale nō, e like me kā lākou e ʻōlelo ai i kēia manawa, ua lawe ʻia mai nā tālena he 200,000, ʻaʻole paʻakikī ka nui o nā mea i koe e noʻonoʻo ai. ʻAʻole i luku ʻia ke kūlanakauhale, akā na ka mōʻī nō i hoʻolei ka lama mua e hoʻā i ke ahi hale aliʻi hanohano o Xerxes.
14. ʻAʻole pīhoihoi ʻo Alexander. Hāʻawi manawaleʻa ʻo ia i nā ʻāpana i nā poʻe kokoke iā ia a me nā koa maʻamau. Hōʻike lākou i kahi hihia ke ʻike ʻo ia i kahi koa i kau ʻia i hiki ʻole ke neʻe i kona mau wāwae. Ua nīnau ʻo Alexander i ka mea a ke koa e hāpai nei, a i ka pane ʻana ua lohe ʻo ia he ʻāpana kēia o ka waiwai pio aliʻi. Hāʻawi koke ka mōʻī i ke koa i nā mea āpau āna e hāpai ai. Hāʻawi ʻia i ka ikaika a me ka unpretentiousness o ka poʻe Makedonia i kēlā manawa, ua loaʻa i nā koa nā 30 kilokika kālā (inā ʻaʻole gula).
15. I loko nō o ka hanohano o ka pūʻali koa a me ka naita o Alexander, ma nā kūlanakauhale ʻelua - Thebes a me Turo - ua luku a kūʻai aku paha ʻo ia i kauā i nā mea pale āpau a me nā kamaʻāina, a ua pau hoʻi i ke ahi ʻo Thebes. I nā kūlana ʻelua, ma kahi o ka ʻumi tausani mau kānaka.
16. Hana ʻo Alexander ka Nui i nā mea hou aku ma mua o ka ʻike wale iā Alexandria, i kēia manawa ʻAigupita. E like me Tsar Peter i ʻelua mau makahiki ma hope, ua kaha ʻo ia iā ia iho i nā alanui, kuhikuhi i nā wahi no ka mākeke, ka wai a me nā wahi kapu. He hihia kakaʻikahi ia no Alexander e hoʻohana nei i kona ikehu ponoʻī no nā hana maluhia. Aia he ʻumikūmālua mau makahiki ʻo Alexandria.
17. ʻO ka lanakila hou ʻana o nā koa o Alexander, ʻo ia nō ka hoʻomanawanui ʻole ʻana i nā manaʻo o haʻi. A ua hoʻomaka ke aliʻi o ʻAsia e hāʻawi i nā kumu no ka ʻōlelo kūʻē i ka nui. ʻO ia wale nō ke koi e honi i nā manamana wāwae o ke aliʻi ma ka hālāwai. ʻO nā mea ʻoluʻolu ʻole i hōʻoluʻolu ʻia e nā make, a ʻo ka mea kokoke loa o lākou, ʻo Klyt, nāna i hoʻopakele i kona ola ma mua o hoʻokahi manawa, ua pepehi ʻia e Alexander me kona lima ponoʻī me ka ihe i ka wā o kahi hakakā ona.
18. I nā kaua, loaʻa i ka mōʻī he mau ʻeha he nui, a ʻo kekahi o ia mau mea ua koʻikoʻi loa, akā i kēlā me kēia manawa ke ola ʻo ia. Ma muli paha o ka nāwaliwali o ke kino e kēia mau ʻeha a hiki ʻole iā Alexander ke kūʻē i ka maʻi make.
19. Ma waena o ka poʻe Makedonia, ua manaʻo ʻia ka lilo i ka waiʻona i mea hōʻike i ke kāne a me ka ʻuhane kaua. I ka manawa mua ʻaʻole makemake nui ʻo Alexander e inu, akā ua hele a liʻuliʻu nā ʻahaʻaina a me nā ʻaha inu inu me ia.
20. Ua make ʻo Alexander i ke kauwela o 323 BC. mai kahi maʻi ʻike ʻole, ʻike ʻia, maʻi. Ua ulu lohi. ʻO ka tsar, ʻoiai e huhū nei, ua hana ʻo ia me ka ʻoihana, e hoʻomākaukau ana i kahi hoʻouka kaua hou. A laila lawe ʻia akula kona mau wāwae, a ma Iune 13 ua make ʻo ia. ʻO ka mōʻī o ka mōʻī nui, kūkulu ʻia ma luna o nā bayonet a me ka mana ikaika mai waenakonu, ʻaʻole i ola ʻoi aku ka mea nāna i hana.
Ka mana o Alexander
