Aia kekahi mau mea hoihoi i ka honua i hoʻoneʻe ʻia mai kekahi wahi ai kahi ʻē aʻe, akā ʻo Abu Simbel kekahi o lākou. ʻAʻole hiki ke nalo kēia kia hoʻomanaʻo o kēia wā ma muli o ke kūkulu ʻia ʻana o kahi loko i loko o ka moʻo o Nile, no ka mea, he wahi ka luakini o ka UNESCO World Heritage Site. Ua hana ʻia ka hana nui i ka hemo ʻana a me ke kūkulu hou ʻana o kēia kia hoʻomanaʻo, akā i kēia lā hiki i nā poʻe mākaʻikaʻi ke noʻonoʻo i kēia waiwai mai waho a kipa aku hoʻi i nā luakini o loko.
ʻO kahi wehewehe pōkole o ka luakini ʻo Abu Simbel
ʻO ka palena ʻāina kaulana ka pōhaku e kālai ʻia ai nā heiau no ka hoʻomana ʻana i nā akua. Ua lilo lākou i ʻano hōʻailona o ka haipule o ko ʻAigupita pharaoh Ramses II, nāna i hāʻawi i ke kauoha e hana i kēia mau hale kūkulu hale. Aia ke kia hoʻomanaʻo nui ma Nubia, hema o Aswan, ma ka palena o ʻAigupita a me Sudan.
ʻO ke kiʻekiʻe o ka mauna ma kahi o 100 mau mika, ua kālai ʻia ka luakini pōhaku i kahi puʻu one, a me he mea lā aia ma laila mau. Kālai nani ʻia nā kia hoʻomanaʻo mai ka pōhaku a kāhea ʻia lākou he momi o ka hoʻolālā ʻana o ʻAigupita. ʻO nā kikoʻī o nā akua ʻehā e kiaʻi ana i ka puka o ka luakini ʻike maopopo ʻia ma kahi mamao loa, ʻoiai lākou e manaʻo nui a maikaʻi.
Ma muli o kēia moʻomeheu moʻomeheu i hele mai nā miliona o ka poʻe mākaʻikaʻi i ʻAigupita i kēlā me kēia makahiki a kū ma nā kūlanakauhale kokoke e kipa i nā luakini. ʻO ke hiʻohiʻona kūlike e pili ana i ke kūlana o ka lā i nā lā o ka equinox ke kumu o ka komo nui ʻana o nā malihini kipa e makemake ana e ʻike i ka mea ʻano ʻē me ko lākou mau maka ponoʻī.
Mōʻaukala o ka kia hoʻomanaʻo Abu Simbel
Hoʻopili ka poʻe mōʻaukala i kāna kūkulu ʻana me ka lanakila o Ramses II ma luna o ka Heta i ka 1296 BC. Ua manaʻo ʻo Paraʻo i kēia hanana ka mea nui i loko o kona ola, no laila ua hoʻoholo ʻo ia e hoʻohanohano i nā akua, āna i hoʻohanohano ai i kahi nui loa. I ka wā o ke kūkulu ʻana, ua nānā nui ʻia i nā kiʻi o nā akua a me ka pharaoh iā ia iho. Kaulana nā luakini ma hope o kā lākou kūkulu ʻana i mau makahiki he haneli, akā ma hope ua lilo ka pili o kā lākou pili.
I loko o nā makahiki o ka mehameha, ua lilo ʻo Abu Simbel a uhi ʻia me ke one. Ma ke kenekulia 6 BC, ua hiki i ka papa o ka pōhaku i nā kuli o nā kiʻi nui. Ua komo ka mea hoʻohihi i loko o ka poina inā i ka makahiki 1813 ʻaʻole i ʻike ʻo Johann Ludwig Burckhardt i ka piko o luna o kahi hale mōʻaukala. Ua haʻi aku ka Swiss i ka ʻike e pili ana i kāna mea i loaʻa me Giovanni Belzoni, ʻoiai, ʻaʻole ka manawa mua, ua hiki ke ʻeli i nā luakini a komo i loko. Mai ia manawa, ua lilo ka luakini pōhaku i mea hoihoi loa ma ʻAigupita.
Ma 1952, kokoke i Aswan, ua hoʻolālā ʻia e kūkulu i kahi wai ma ka muliwai Nile. Ua kokoke loa ka hale i ke kapakai, no laila hiki ke nalo mau loa ma hope o ka hoʻonui ʻia ʻana o ka waihona wai. ʻO ka hopena, ua koho ʻia kahi komisina e hoʻoholo i ka mea e hana ai me nā luakini. Ua noi ʻia ka hōʻike e hoʻoneʻe i nā kia hoʻomanaʻo hemolele i kahi mamao kūpono.
ʻAʻole hiki ke hoʻolilo o kahi ʻāpana hoʻokahi, no laila i ka mua ua mahele ʻia ʻo Abu Simbel i nā ʻāpana, ʻaʻole i ʻoi aku ka nui o kēlā me kēia 30 tone. Ma hope o kā lākou halihali ʻana, hoʻihoʻi ʻia nā ʻāpana āpau i kā lākou mau wahi i ʻano ʻokoʻa ʻole ka hiʻohiʻona hope loa i ka mea kumu. Ua hoʻokō ʻia ka hana i ka wā mai 1964 a 1968.
Nā hiʻohiʻona o nā heiau
Loaʻa iā Abu Simbel nā luakini ʻelua. ʻO ka luakini nui i hāpai ʻia e Ramses II ma ke ʻano he hanohano i kāna pono a me ka hoʻokupu iā Amon, Ptah a me Ra-Horakhti. I loko o laila hiki iā ʻoe ke ʻike i nā kiʻi a me nā palapala e pili ana i ka mōʻī, kāna mau kaua lanakila a me nā waiwai i ke ola. Hoʻokomo mau ʻia ke kiʻi o ka pharaoh ma kahi pā me nā mea akua, e ʻōlelo nei no ka pili o Ramses me nā akua. ʻO nā kiʻi kālai o nā akua a me ka luna ʻAigupita i kahi kiʻekiʻe o 20 mika. Ma ka puka o ka luakini, hōʻike ʻia lākou i kahi noho, me he mea lā e kiaʻi ana i kahi kapu. ʻO nā helehelena o nā kiʻi āpau like; i ka wā e hana ana i nā kia hoʻomanaʻo, ʻo Ramses iā ia ka prototype. Ma ʻaneʻi hiki iā ʻoe ke ʻike i nā kiʻi o ka wahine a ka luna, kāna mau keiki, a me ka makuahine hoʻi.
Ua hana ʻia ka luakini liʻiliʻi no ka wahine mua o ka pharaoh - Nefertari, a ʻo Hathor ke akua wahine ma ia mea. Ma ke alo o ka puka e komo ai i kēia keʻena kapu, ʻeono mau kiʻi, a ʻo kēlā me kēia mea i 10 mika ke kiʻekiʻe. Ma nā ʻaoʻao ʻelua o ka puka komo ʻelua mau kiʻi o ka mōʻī a hoʻokahi o ka mōʻī wahine. ʻO ke ʻano o ka luakini i kēia manawa ʻokoʻa ʻokoʻa mai ka ʻike i hana mua ʻia, ʻoiai ua hoʻonani ʻia kekahi o nā colossi me kahi palapala i waiho ʻia e nā mea mālama kālā mai ka pūʻali koa o Psammetichus II.
ʻO nā mea hoihoi e pili ana iā Abu Simbel
Haʻaheo kēlā me kēia ʻāina i kāna mau palena ʻāina kūikawā, akā ma ʻAigupita, hoʻohana pinepine ʻia nā hiʻohiʻona kūlohelohe e hāʻawi i ka exclusivity i nā hale. Pili kēia i ka hale aliʻi nui i kālai ʻia i ka pōhaku.
Paipai mākou iā ʻoe e heluhelu e pili ana i ka Sagrada Familia.
I nā lā o ka equinox (i ka puna a me ke kauwela), komo nā kukuna i loko o nā paia a hoʻomālamalama lākou i nā kiʻi o ka pharaoh a me nā akua i kahi hoʻonohonoho. No laila, no ʻeono mau minuke hoʻomālamalama ka lā iā Ra-Horarti a me Amon, a ke nānā nei ke kukui i ka pharaoh no 12 mau minuke. Hoʻohanohano kēia i kēia kia hoʻomanaʻo me nā poʻe mākaʻikaʻi, a hiki ke kapa ʻia ia ʻano hoʻoilina kūlohelohe.
Ua ʻike ʻia ka inoa o ka mea hoʻokalakupua ma mua o ke kūkulu ʻia ʻana o nā heiau, no ka mea, ua hāʻawi ʻia i kahi pōhaku e like me ke ana berena a nā luina. ʻO ka manaʻo maoli ʻo Abu-Simbel "makuakāne o ka berena" a i ʻole "makua kāne o nā pepeiao". I nā moʻolelo mai ia wā mai, kapa ʻia ia ma "ka pā kaua o Ramsesopolis."
ʻIke kūpono no ka poʻe kipa
ʻO ka hapa nui o nā malihini o ʻAigupita e moeʻuhane nei i ka ʻike ʻana i nā pyramids, akā ʻaʻole hiki iā ʻoe ke haʻalele i ka manawa kūpono e mahalo ai iā Abu Simbel. No kēia kumu, he kūlanakauhale nui kaulana ʻo Hurghada mai kahi maʻalahi e ʻike i nā waiwai maoli o kēia ʻāina, a e hoʻomaha hoʻi ma nā kahakai o ke Kaiʻula. ʻO ia nō kahi pūnaewele o ka Hale Aliʻi Hoʻokahi Makahiki a Hoʻokahi Pō. E hoʻohui nā kiʻi mai laila i ka hōʻiliʻili o nā kiʻi mai nā wahi like ʻole o ka honua.
Hoʻokomo ʻia nā kipa ʻana i nā luakini pōhaku i ka nui o nā huakaʻi huakaʻi, ʻoiai ʻoi aku ka maikaʻi o ke kiʻi ʻana ma laila e nā kaʻa kūikawā. ʻO kēia ma muli o ka ʻoluʻolu ʻole o ka wao nahele i ka holoholo, a ʻaʻole maʻalahi e noho ma kahi kokoke i nā wahi kālai ʻia. Akā he mea kupaianaha nā kiʻi mai nā wahi a puni, eia nō naʻe, e like me nā manaʻo mai ke kipa ʻana i ka wahi luakini.
